«1. Ο θάνατός σου.
5 Οκτωβρίου [2005]: Ο Τιμ μού είπε πως έχεις πεθάνει. Κλαίει. Σ’ αγαπάει. Στα τελευταία βιβλία που ‘χες γράψει, όμως, δεν ήσουν καθόλου δοτικός προς τον Τιμ. Μου λέει, “Είναι ο Γουίλιαμ”. Κλαίγοντας, επαναλαμβάνει, «Είναι ο Γουίλιαμ, ο Γουίλιαμ. Τον βρήκαμε νεκρό στο καινούργιο του διαμέρισμα στο Παρίσι. Δεν ξέρουμε τι έγινε. Έγινε 2 μέρες πριν, τώρα πάμε προς την 3η. Απλά δεν ξέρουμε”.
Κανένα δεν ήξερε πως είχες πεθάνει, μέχρι τώρα. Για δύο μέρες σάπιζες στην ίδια θέση, εκεί που ‘χες πέσει. Καλύτερα που ‘ναι έτσι τα πράματα. Δεν ήρθε κανείς για να σ’ ενοχλήσει. Σ’ άφησαν μόνο σου με το πτώμα σου, για όσο χρόνο χρειαζόσουν μέχρι να εγκαταλείψεις με ηρεμία αυτή τη μιζέρια. Κλαίω μαζί με τον Τιμ. Δεν είναι δυνατόν.
Κλείνω το τηλέφωνο και το πρώτο πράμα που κάνω παίρνω τη V[irginie] D[espentes] -δεν ξέρω γιατί. Έχουμε συναντηθεί μονάχα δύο φορές. Μια φορά, ήμασταν οι δυό μας. Εσύ με ωθείς να την καλέσω. Ακούς τη συζήτησή μας. Το μυαλό σου ξετυλίγεται και φτιάχνει μία ηλεκτρομαγνητική στρώση απ’ την οποία ρέουν οι δικές μας λέξεις. Το φάντασμά σου είναι ένα καλώδιο που μεταδίδει τις φωνές μας. Η φωνή της μ’ αναζωογονεί, καθώς μιλάμε για τον θάνατό σου. *Η φωνή του ήταν η πιο δυνατή, νομίζω*, έλεγες [Guillaume Dustan, Nicolas Pages (Paris: Editions Balland, 1999), 17]. Δεν τολμώ να κλάψω όσο μιλάω μαζί της. το κλείνουμε, και τότε κλαίω, μόνος. Διότι δεν ήθελες να ζήσεις άλλο και διότι, όπως θα ‘λεγε κι ο «νονός» σου, «ένας νεκρός ποιητής δεν γράφει άλλο πια» [Michel Houellebecq, Rester vivant et autres textes (Paris: Librio, 1997), 19].
Την ίδια μέρα, λίγες ώρες αργότερα, βάζω μια δόση 50 μιλιγκράμ Τεστοτζέλ στο δέρμα μου, ούτως ώστε να μπορέσω ν’ αρχίσω να γράφω αυτό το βιβλίο. Δεν είναι η πρώτη φορά που το κάνω. Αυτή είναι η συνηθισμένη δόση που παίρνω. Η αλυσίδα O-H3, C-H3, C-OH διεισδύει εν τέλει στην επιδερμίδα μου και ταξιδεύει στις πιο βαθιές στρώσεις του δέρματός μου μέχρι να συναντήσει τα αιμοφόρα αγγεία, τις νευρικές απολήξεις, τις αδένες. Δεν παίρνω τεστοστερόνη διότι θέλω να αλλάξω σε άνδρα, ούτε αποτελεί για μένα μια φυσική στρατηγική της διεμφυλικότητας· την παίρνω με σκοπό να ακυρώσω αυτό που ήθελε να φτιάξει η κοινωνία μέσα από μένα, για να μπορέσω να γράψω, να γαμηθώ, να νιώσω μια μορφή απόλαυσης που να είναι μεταπορνογραφική, για να θέσω μια μοριακή πρόσθεση στη *low-tech* διεμφυλική μου ταυτότητα η οποία συντίθεται από ντίλτος, κείμενα και κινούμενες εικόνες· το κάνω γιατί θέλω να εκδικηθώ για τον θάνατό σου» (Testojunkie, σ. 15-6, αγγλ. μτφρ).
Έτσι ξεκινάει το Testojunkie του Πρεσιάδο. Μιλάει για τον θάνατο του Guillaume Dustan (William Baranès) το 2005 στο Παρίσι. Δεν έχει σημασία τι ήτανε και τι έκανε ο Dustan -ωστόσο, εννοείται πως μας νοιάζει. Δεν έχει ιδιαίτερο νόημα να αναπαραχθεί εδώ -μονάχα θα πω πως βρέθηκε στο «κέντρο του κυκλώνα» του ντιμπέιτ σχετικά με τη χρήση καπότας. Έκφραζε αυτό που μίσησαν οι οργανώσεις που έδωσαν τόσο αγώνα για να πείσουν πως οι καπότες σώζουν ζωές. Φυσικά, ο Dustan δεν σώθηκε. Φυσικά, ο θάνατός του είναι εν μέρει άσχετος μ’ αυτό το ντιμπέιτ. Όμως, δεν μπορεί να παραμείνει άσχετος. Το γαλλικό παράρτημα της ACT UP, έβγαλε το 2005, μετά τον θάνατό του ένα κείμενο με τίτλο «Ας ξεχάσουμε τον Dustan» (“Oublier Dustan”). Ο Lestrade, συνιδρυτής της γαλλικής ACT UP, μιλάει για ένα «πηγαίο μίσος» που ένιωθε απέναντί του, «ίσως το πιο ισχυρό που ‘χω νιώσει ποτέ στη ζωή μου» (Elliot Evans 2015, 128-9). Ποιό ήταν αυτό το διαόλι, ο «κήρυκας του θανάτου από AIDS», που όταν έμαθε πως έχει AIDS το 1989 ξεκίνησε να γράφει αυτό που σήμερα λέμε ότοφιξιον γύρω απ’ τη σεξουαλικότητα και τις σχέσεις και το γαμήσι και τις καπότες και τα ντραγκς και το AIDS;
O Dustan είχε προτείνει στον Πρεσιάδο να κάνουν μαζί ένα παιδί με εξωσωματική, χρησιμοποιόντας το «μολυσμένο του σπέρμα». Είχε μια εκπληκτική ιδέα. Θα ‘παιρναν χρηματοδότηση από το Εθνικό Kέντρο Εκδόσεων της Γαλλίας, με την πρόφαση πως θα ‘γραφαν ένα βιβλίο «πολιτικού οτοφίξιον» που θα εξιστορούσε αυτήν την εμπειρία. Ο Πρεσιάδο πρότεινε, πως πρέπει να φιλτράρουν το «μολυσμένο σπέρμα» του Dustan, ούτως ώστε να πάρει μονάχα το «αμόλυντο» μέρος του. Ο Dustan, νευρίασε. «Με μισείς, γιατί κι εγώ, όπως κι εσύ, φοβάμαι τον θάνατο». Έγραφε ο Πρεσιάδο στο Testojunkie (240 αγγ, 191 γαλλ.).
Οι φαινομενολόγοι που ασχολήθηκαν με την έννοια του χαδιού την προηγούμενη και την ίδια περίοδο που ο Dustan έγραφε τα βιβλία του, μίλαγαν, όπως το διατυπώνει μεταξύ άλλων ο Ντερριντά, για «ένα χαδι που είναι ψυχωτικό με αυτό τον τρόπο», «που αλλάζει την ίδια την αρχή της ταυτότητας» (1996-7, σ. 224). Ποιά είναι αυτή η διάσπαση, ο θρυμματισμός του υποκειμένου που επέρχεται απ’ αυτό το χάδι -ο Dustan «είχε» ένα άλλο χάδι-άγγιγμα -σύμφωνα με αυτή τη συζήτηση. Οι φαινομενολόγοι, επηρεασμένοι κυρίως από έναν κύριο Λεβινάς, «φετιχοποίησαν» την ετερότητα και την έλευση αυτής -την απόλυτη έλευση του Άλλου που μας διαλύει αφήνοντάς μας έκθετα στη δημιουργία μιας απόλυτα ηθικής σχέσης που υπερβαίνει «τον εαυτό», το «Εγώ», το «Ίδιο». Καταρρίπτει αυτό τον διαολεμένο ιμπεριαλισμό του «Ιδίου», που δομεί κάθε εθνικισμό, ξενοφοβία, ομοφοβία. Η Μπάτλερ υποστήριξε (με αρκετές διαφωνίες) πως αυτή η Λεβινασιακή έννοια της ετερότητας δεν κατάφερε ποτέ να λάβει υπόψη της «το Παλαιστινιακό υποκείμενο» και το «πρόσωπό» του. Αυτή είναι μια ετερότητα που δεν μπορεί να φετιχοποιηθεί σ’ αυτό το φαντασιακό. Αυτό -κάποιες φορές- είναι ένα άγγιγμα που δεν είναι ψυχωτικό, αλλά, πολύ απλά, καταστροφικό. Υπάρχει, τελικά, ένα «Ίδιο» που πρέπει να προστατευτεί από «κάποιο Άλλο». Προφανώς, αυτή η συζήτηση περιπλέκεται πολύ απ’ το τραύμα του Άουσβιτς. Υπάρχει, ωστόσο -θεωρητικά- ένα ζήτημα σχετικά με αυτή την έννοια του «Προσώπου», εάν λειτουργεί μέσω μιας διττής πολιτικής -προσωποποιόντας και εκθέτοντας, ρίχοντας «φως» για να καταστήσει ορατό το απόλυτα Άλλο, είτε για να το αφανίσει, είτε για να καυλώσει βλέποντας τον αφανισμό του (όπως σχολιάζει αρκετά διορατικά ο Λήο Μπερσάνι σχετικά με τις στρατηγικές «ορατοποίησης» του κουήρ απ’ το κράτος των ΗΠΑ)
Ο Πρεσιάδο, 3 χρόνια μετά τον θάνατο του Dustan, το 2008, έγραφε: «αμφιταλαντεύομαι ανάμεσα στην αυτοκτονία, στο να γίνω σήριαλ κίλερ, ν’ αφοσιώσω τη ζωή μου στην ηθική ανάπτυξη της ανθρώπινης φυλής, να αλλάξω [την ανθρώπινη φυλή], ή να ιδρύσω έναν ένοπλο στρατό από τρανσφεμινιστά που θα ‘χουμε ως σκοπό μας να ξεπαστρέψουμε όποιον μας αντιτιθόταν. Σιγά σιγά έμαθα πως να εκτιμάω την ιδέα της οροθετικής μετάδοσης που είχες… αυτό το «αλήτικο/πανκ» ριζικό [“punk” destiny] του είδους μας» (2008, 196).
Τι στο διάολο είναι αυτό το destiny -ριζικό, γραφτό, μοίρα- του «είδους»; Είναι πανκ, γιατί αποτελειώνει κάθε αισιοδοξία, κάθε εξελικτισμό, κάθε πρόοδο, κάθε φετιχοποίηση της ετερότητας, κάθε αναπαραγωγή. Είναι γραφτό, ριζικό, μοίρα γιατί είναι «ήδη εδώ», γιατί είναι πάντα αυτό που αποκλείεται-αφήνεται στην αφάνεια για να μπορέσει να λειτουργήσει η αναπαραγωγή του είδους, η οικογενειακή συνέχεια, η εξέλιξη, η «βάναυση αισιοδοξία» (Λώρεν Μπερλάν).
Ο Dustan, στην καρδιά της Γαλλίας που ‘χε καταφέρει να «ξεπεράσει τον ιμπεριαλισμό του Ιδίου» στη φιλοσοφία και την Ακαδημία και να μιλήσει για την ετερότητα με τον πιο ηθικό τρόπο, διατύπωσε μια φράση που μας φλέγει: «Έχω δηλώσει πως ο Λεβινάς ήταν το καλύτερο πρόσχημα που κατάφερε να μας ξαναπουλήσει όλα αυτά τα Ιουδαιο-χριστιανικά, ήδη απ’ τα τέλη του 1970. Ο Άλλος. Το βρήκε, εφόσον η επανάσταση, η πραγματική επανάσταση, ήταν το Ίδιο, ήταν η απελευθερωμένη ομοφυλοφιλία, η επανίδρυση του κοινωνικού έξω από την υποχρεωτική ετεροφυλοφιλία . Το Πρόσωπο ενάντια στην Κωλοτρυπίδα» (Dustan, Genie Divin (Paris: Balland, 2001), σ. 205). Είχε πιάσει αυτή τη συζήτηση. Η ACT UP και η καμπάνια για τη μαζικοποίηση της χρήσης καπότας, η παιδαγωγική του σεξ, έβαλε την καπότα ως το ενδιάμεσο που αποφετιχοποιεί την ασθένεια, φετιχοποιόντας τον Άλλο ως «φορέα». Φυσικά, ο Τιμ Ντην, μελετητής του ακάποτου σεξ σ’ αυτό που ονομάζει barebacking culture στις ΗΠΑ, μιλώντας με κόσμο που συμμετείχε στην παραγωγή γκέι πορνογραφίας, κατέληξε στο συμπέρασμα -μαζί με τον Λήο Μπερσάνι σ’ ένα άλλο δικό του κείμενο- πως εκεί βρίσκεται η «φετιχοποίηση του ιού». Ο Dustan δεν είχε πειστεί για την αποφετιχοποίηση της ασθένειας μέσω της καπότας, υπερασπιζόταν τη. «φυσικότητα του ακάποτου σεξ». Ο Dustan αποκαλούσε την ACT UP «Βισσύ/Vichy», και αντίστοιχα κόσμος στις ΗΠΑ -που μελετά ο Ντην- αποκαλεί «Ναζί της καπότας» (Εvans, σ. 129) όσους την προωθούν μαζικά ως το μέσο διάσωσης απ’ το AIDS.
Αυτό το νιτμπέιτ μάλλον έχει φτάσει στα όριά του σήμερα. Ωστόσο, φαίνεται πως έχει «στοιχειώσει» τη σημερινή συζήτηση. Το ζήτημα είναι τι κάνουμε μ’ αυτό το «στοιχειό». Κρατάω όμως την παράδοση που επικαλείται ο Πρεσιάδο. «Να εκδικηθώ για τον θάνατό σου» λέει, σ’ αντίθεση με την παράδοση που ψάχνει «για εσωτερικούς εχθρούς» που «ανώριμα» διασπείρουν το ΑIDS -με μια λογική που ορίζει πως εάν δεν συστρατευτείς σ’ αυτόν τον αγώνα μ’ αυτούς τους όρους, τότε είσαι συνένοχος. Λίγες σελίδες πιο κάτω, ο Πρεσιάδο γράφει:
«Απ’ αυτή τη στιγμή κι έπειτα, είστε όλα σας νεκρά. Amelia, Hervé, Michel, Karen, Jackie, Teo, κι εσύ. Μήπως ανήκω περισσότερο στο δικό σας κόσμο απ’ ότι ανήκω στον κόσμο των ζωντανών; Μήπως η δικιά σας πολιτική δεν είναι και δικιά μου· το δικό μου σπίτι, σώμα, δικό σας; Αναστηθείτε μέσα μου, πάρτε το σώμα μου όπως οι εξωγήινοι πήραν τους Αμερικανούς και τους αντάλλαξαν με ζωντανές θήκες/προφυλακτικά [sheath, έχει και τις δύο σημασίες]. Αναστήσου μέσα μου· έλα να κάνεις κατάληψη στη γλώσσα μου, στα χέρια μου, στα σεξουαλικά μου όργανα, στα ντίλτο μου, στο αίμα μου, στα μόριά μου· κάνε κατάληψη στην γκόμενά μου, στο σκυλί μου· κατοίκησέ με, ζήσε μέσα από μένα. Έλα. Ven. Σε παρακαλώ μην φύγεις. Vuelve a la vida. Έλα πίσω ξαναζήσε. Κρατήσου μέσα απ’ τα γαμήσια μου. Έλα τόσο χαμηλά, τόσο κάτω, τόσο βρόμικα. Μείνε μαζί μου» (σ. 20 αγγλικ.).
«Μείνε μαζί μου». Εδώ διαχωρίζεται ο πόνος, ο θρήνος, ο σπαραγμός, το πένθος, η οργή, απ’ το πως καταλογίζεται η ευθύνη, η συνενοχή στον Dustan.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Dustan (2001), Genie Divin, Paris: Balland, 2001, μτφρ. αποσπάσματος από Hector Kollias (2013), «”Another man is an other”: impersonal narcissism, male homosexuality, perversion»
Derrida Jacques, Hospitalité, volume II, Séminaire (1996-1997), Paris: Seuil Bibliotèque Derrida, 2022, σ. 224.
Evans Elliot (2015). «Your HIV-positive sperm, my trans-dyke uterus: Anti/futurity and the politics of bareback sex between Guillaume Dustan and Beatriz Preciado», Sexualities, Vol. 18(1/2) 127–140.
Preciado B.[/P.] (2008) Testo Junkie: Sexe, drogue et biopolitique. Paris: Editions Grasset.
Preciado P. (2013), Testojunkie. Sex, Drugs and Biopolitics in the Pharmacopornographic, μτφρ. B. Benderson, Feminist Press, Νέα Υόρκη.
Solar Communism 